Ιόλη: Ο μύθος, το τραγούδι
She was the flower of evil
A burning flame
In a young man’s pride
The root of desire
The flux of love
Between his legs
Made him cry
Made him blind
Lightened up his fire
Her old man was trapped
He didn’t realize
Fire in his eyes
He thought he could be
The winner of the game
Lost if he tries
A burning flame
In a young man’s pride
The root of desire
The flux of love
Between his legs
Made him cry
Made him blind
Lightened up his fire
Her old man was trapped
He didn’t realize
Fire in his eyes
He thought he could be
The winner of the game
Lost if he tries
Στην ελληνική μυθολογία η Ιόλη ήταν κόρη του Ευρύτου, βασιλιά της Οιχαλίας, και της Αντιόπης ή Αντιόχης, κόρης του Πύλα. Η Ιόλη είναι γνωστή ως αντικείμενο του πόθου του μέγιστου των ηρώων, του Ηρακλή, που προκάλεσε έμμεσα τον θάνατό του.
Ο Ηρακλής ερωτεύθηκε την Ιόλη και τη ζήτησε, αλλά ο Εύρυτος προκήρυξε πανελλήνιο αγώνα τοξοβολίας με την Ιόλη ως έπαθλο για όποιον τον νικούσε. Ο Εύρυτος ήταν εγγονός του θεού Απόλλωνα και γι' αυτό ήταν δεινός τοξότης ως χρήστης του θεϊκού του τόξου. Ωστόσο, ο Ηρακλής νίκησε τον Εύρυτο, αλλά ο βασιλιάς δεν ήθελε να του δώσει την Ιόλη.
Ο Εύρυτος και οι γιοί του προφασίσθηκαν φόβο μήπως ο ήρωας καταληφθεί και πάλι από μανία και σκοτώσει τα παιδιά του. Αυτό σημαίνει ότι γνώριζαν, και άρα ήταν ευρύτερα γνωστό, πως ο Ηρακλής έκανε τους 12 άθλους του για να εξαγνισθεί από τον φόνο των παιδιών του. Από τα παιδιά του Ευρύτου μόνο ο Ίφιτος πήρε το μέρος του Ηρακλή και υπεστήριζε ότι έπρεπε να του δώσουν την Ιόλη.
Ο Ηρακλής τότε έφυγε για λίγο για να γλυτώσει την Άλκηστη από τα χέρια του Άδη. Επιστρέφοντας, βρήκε τον Εύρυτο να εξακολουθεί να αρνείται να του δώσει την κόρη του. Μάλιστα του είχαν κλέψει κάτι βόδια ή άλογα και κατηγορούσε για την κλοπή τον ήρωα. Ο Ίφιτος είπε ότι θα τα έβρισκαν και ότι δεν έφταιγε σε αυτό ο Ηρακλής. Πριν όμως ξεκινήσουν για την έρευνα, ο Ηρακλής καταλήφθηκε και πάλι από μανία και σκότωσε τον Ίφιτο.
Στο σημείο αυτό η μυθική παράδοση έχει πολλές παραλλαγές. Σύμφωνα με μία, ο Ηρακλής όταν συνήλθε μετανόησε και πρώτα θέλησε να εξαγνισθεί για το νέο του έγκλημα, καθώς είχε αρρωστήσει μετά τον θάνατο του Ιφίτου. Ταξίδεψε λοιπόν στους Δελφούς και δέχθηκε τον χρησμό ότι έπρεπε να πωληθεί ως δούλος και να πληρώσει αποζημίωση στον Εύρυτο.
Ο Εύρυτος δεν δέχθηκε τα χρήματα, αλλά ο Ηρακλής έμεινε επί τρία χρόνια δούλος της Ομφάλης. Στη συνέχεια, επέστρεψε στην Οιχαλία, κυρίευσε την πόλη, σκότωσε τον Εύρυτο και τα υπόλοιπα παιδιά του, και πήρε την Ιόλη για σεξουαλική σκλάβα του. Κατ' άλλη εκδοχή (Απολλόδωρος, Β 7,7) ο ήρωας ζήτησε κατευθείαν τη βοήθεια των Αρκάδων, των Μηλιέων της Τραχίνας και των Επικνημιδίων Λοκρών, εξεστράτευσε εναντίον της Οιχαλίας, την κατέλαβε και σκότωσε τον Εύρυτο και τους γιούς του.
Στο σημείο αυτό παρεμβάλλεται το μοιραίο για τη ζωή του Ηρακλή επεισόδιο που σχετίζεται με τη Δηιάνειρα και τον Κένταυρο Νέσσο. Η Δηιάνειρα μόλις πληροφορήθηκε τον έρωτα του συζύγου της Ηρακλή για την Ιόλη, που ήταν πλέον στη διάθεσή του, εφάρμοσε τη δόλια συμβουλή του Νέσσου για να μεταστρέψει τα αισθήματα του ήρωα με αποτέλεσμα τον θάνατο του Ηρακλή.
Παραλλαγές του μύθου τονίζουν ότι η Ιόλη δεν ήθελε τον Ηρακλή και αντιστεκόταν στις διαθέσεις του. Προτίμησε να δει να σφάζονται μπροστά στα μάτια της οι γονείς της παρά να υποκύψει. Λέγεται ότι κατά την άλωση της Οιχαλίας από τον Ηρακλή η Ιόλη έπεσε από τα τείχη για να αυτοκτονήσει, αλλά δεν το κατόρθωσε επειδή τα πολλά και μακριά φορέματά της γέμισαν αέρα και έδρασαν ως αλεξίπτωτο, επιβραδύνοντας την πτώση.
Σύμφωνα με άλλη παράδοση, ο Ηρακλής λίγο πριν πεθάνει παραχώρησε την Ιόλη στον γιο του Ύλλο με την παραγγελία να την παντρευτεί όταν θα ενηλικιωνόταν. Ο αστεροειδής 836 Ιόλη (836 Jole), που ανακαλύφθηκε το 1916, πήρε το όνομά του από την Ιόλη.
Ο Ηρακλής ερωτεύθηκε την Ιόλη και τη ζήτησε, αλλά ο Εύρυτος προκήρυξε πανελλήνιο αγώνα τοξοβολίας με την Ιόλη ως έπαθλο για όποιον τον νικούσε. Ο Εύρυτος ήταν εγγονός του θεού Απόλλωνα και γι' αυτό ήταν δεινός τοξότης ως χρήστης του θεϊκού του τόξου. Ωστόσο, ο Ηρακλής νίκησε τον Εύρυτο, αλλά ο βασιλιάς δεν ήθελε να του δώσει την Ιόλη.
Ο Εύρυτος και οι γιοί του προφασίσθηκαν φόβο μήπως ο ήρωας καταληφθεί και πάλι από μανία και σκοτώσει τα παιδιά του. Αυτό σημαίνει ότι γνώριζαν, και άρα ήταν ευρύτερα γνωστό, πως ο Ηρακλής έκανε τους 12 άθλους του για να εξαγνισθεί από τον φόνο των παιδιών του. Από τα παιδιά του Ευρύτου μόνο ο Ίφιτος πήρε το μέρος του Ηρακλή και υπεστήριζε ότι έπρεπε να του δώσουν την Ιόλη.
Ο Ηρακλής τότε έφυγε για λίγο για να γλυτώσει την Άλκηστη από τα χέρια του Άδη. Επιστρέφοντας, βρήκε τον Εύρυτο να εξακολουθεί να αρνείται να του δώσει την κόρη του. Μάλιστα του είχαν κλέψει κάτι βόδια ή άλογα και κατηγορούσε για την κλοπή τον ήρωα. Ο Ίφιτος είπε ότι θα τα έβρισκαν και ότι δεν έφταιγε σε αυτό ο Ηρακλής. Πριν όμως ξεκινήσουν για την έρευνα, ο Ηρακλής καταλήφθηκε και πάλι από μανία και σκότωσε τον Ίφιτο.
Στο σημείο αυτό η μυθική παράδοση έχει πολλές παραλλαγές. Σύμφωνα με μία, ο Ηρακλής όταν συνήλθε μετανόησε και πρώτα θέλησε να εξαγνισθεί για το νέο του έγκλημα, καθώς είχε αρρωστήσει μετά τον θάνατο του Ιφίτου. Ταξίδεψε λοιπόν στους Δελφούς και δέχθηκε τον χρησμό ότι έπρεπε να πωληθεί ως δούλος και να πληρώσει αποζημίωση στον Εύρυτο.
Ο Εύρυτος δεν δέχθηκε τα χρήματα, αλλά ο Ηρακλής έμεινε επί τρία χρόνια δούλος της Ομφάλης. Στη συνέχεια, επέστρεψε στην Οιχαλία, κυρίευσε την πόλη, σκότωσε τον Εύρυτο και τα υπόλοιπα παιδιά του, και πήρε την Ιόλη για σεξουαλική σκλάβα του. Κατ' άλλη εκδοχή (Απολλόδωρος, Β 7,7) ο ήρωας ζήτησε κατευθείαν τη βοήθεια των Αρκάδων, των Μηλιέων της Τραχίνας και των Επικνημιδίων Λοκρών, εξεστράτευσε εναντίον της Οιχαλίας, την κατέλαβε και σκότωσε τον Εύρυτο και τους γιούς του.
Στο σημείο αυτό παρεμβάλλεται το μοιραίο για τη ζωή του Ηρακλή επεισόδιο που σχετίζεται με τη Δηιάνειρα και τον Κένταυρο Νέσσο. Η Δηιάνειρα μόλις πληροφορήθηκε τον έρωτα του συζύγου της Ηρακλή για την Ιόλη, που ήταν πλέον στη διάθεσή του, εφάρμοσε τη δόλια συμβουλή του Νέσσου για να μεταστρέψει τα αισθήματα του ήρωα με αποτέλεσμα τον θάνατο του Ηρακλή.
Παραλλαγές του μύθου τονίζουν ότι η Ιόλη δεν ήθελε τον Ηρακλή και αντιστεκόταν στις διαθέσεις του. Προτίμησε να δει να σφάζονται μπροστά στα μάτια της οι γονείς της παρά να υποκύψει. Λέγεται ότι κατά την άλωση της Οιχαλίας από τον Ηρακλή η Ιόλη έπεσε από τα τείχη για να αυτοκτονήσει, αλλά δεν το κατόρθωσε επειδή τα πολλά και μακριά φορέματά της γέμισαν αέρα και έδρασαν ως αλεξίπτωτο, επιβραδύνοντας την πτώση.
Σύμφωνα με άλλη παράδοση, ο Ηρακλής λίγο πριν πεθάνει παραχώρησε την Ιόλη στον γιο του Ύλλο με την παραγγελία να την παντρευτεί όταν θα ενηλικιωνόταν. Ο αστεροειδής 836 Ιόλη (836 Jole), που ανακαλύφθηκε το 1916, πήρε το όνομά του από την Ιόλη.
➥ Πρώτο βίντεο: Η οπτικοποιημένη εκδοχή του τραγουδιού "Ιόλη" από τον 2ο δίσκο των Northwind με τον τίτλο "Mythology" (1987, EMI). Από τα ωραιότερα τραγούδια της δεκαετίας του '80.
➥ Δεύτερο βίντεο: Ζωντανή ηχογράφηση του τραγουδιού από τον Κώστα Νικολαΐδη και το συγκρότημα Band of Friends στην "Μαύρη τρύπα" (8 Μαΐου 2014). Ο Νικολαΐδης ήταν ο μπασίστας (συν δεύτερα φωνητικά) στον πρώτο δίσκο των Northwind ("Northcomin", 1982, Polydor), ενώ ανέλαβε και το μικρόφωνο στο "Mythology"...
➥ Το κείμενο: Αναδημοσίευση από wikipedia.
➥ Η εικόνα: Η Ιόλη, ο Εύρυτος και ο Ηρακλής σε συμπόσιο. "Iole, Eurytios and Herakles at symposium. Upper tier (right-hand side), side A of the so-called Eurytios Krater, a Corinthian column-krater, ca. 600 BC". Βρίσκεται στο μουσείο του Λούβρου...
➥ Δεύτερο βίντεο: Ζωντανή ηχογράφηση του τραγουδιού από τον Κώστα Νικολαΐδη και το συγκρότημα Band of Friends στην "Μαύρη τρύπα" (8 Μαΐου 2014). Ο Νικολαΐδης ήταν ο μπασίστας (συν δεύτερα φωνητικά) στον πρώτο δίσκο των Northwind ("Northcomin", 1982, Polydor), ενώ ανέλαβε και το μικρόφωνο στο "Mythology"...
➥ Το κείμενο: Αναδημοσίευση από wikipedia.
➥ Η εικόνα: Η Ιόλη, ο Εύρυτος και ο Ηρακλής σε συμπόσιο. "Iole, Eurytios and Herakles at symposium. Upper tier (right-hand side), side A of the so-called Eurytios Krater, a Corinthian column-krater, ca. 600 BC". Βρίσκεται στο μουσείο του Λούβρου...
Δεν υπάρχουν σχόλια